Szwecja

Szwecja jest jednym z najbardziej rozwiniętych i innowacyjnych krajów na świecie o stabilnej gospodarce i rozbudowanym systemie społecznym. Szwedzi wiedzą, że bogactwo kraju zależy od jego mieszkańców, a więc inwestycja w edukację jest bardzo wysoka. Brak czesnego i ścisłe powiązanie programu nauczania z wymaganiami pracodawców - to największe zalety studiowania w Szwecji.

W Szwecji działa 48 uczelni wyższych. Choć niemal wszystkie mają w nazwie słowo „university”, nie są to jednak uniwersytety w polskim rozumieniu tego słowa. Większość to szkoły wyższe nie mające uprawnień do przyznawania tytułów doktorskich. Należą jednak do najnowocześniejszych w Europie, a ich oferta edukacyjna jest bardzo bogata. Do wyboru są kierunki akademickie i zawodowe, z wykładowym szwedzkim bądź angielskim.

Władze w Sztokholmie dbają o ścisłą współpracę między uczelniami i pracodawcami. Rok szkolny zaczyna się w połowie sierpnia. Semestr jesienny trwa do połowy stycznia, wiosenny do początków czerwca. Studenci mają dużą swobodę kształtowania swojej ścieżki edukacyjnej: tylko część przedmiotów jest obowiązkowa, pozostałe są zalecane lub zupełnie dobrowolne. Pełną listę uczelni, ich adresy i mapy znajdziesz na stronie Study in Sweden.

Szwecja uczestniczy w Procesie bolońskim. Studentów obowiązuje więc system transferu punktów ECTS (w Szwecji nazywany högskolepoäng), a nauka podzielona jest na trzy etapy. Studia I stopnia to dwie możliwości: dwuletnia nauka, zakończona egzaminem högskoleexamen (120 punktów ECTS), lub trzyletnia, po której uzyskuje się tytuł kandidatexamen, równoważny polskiemu licencjatowi (180 ECTS).

Tylko ukończenie trzyletnich studiów I stopnia upoważnia do kontynuowania nauki na studiach II stopnia. Studia II stopnia to również dwa rodzaje ścieżek edukacyjnych do wyboru: studenci mogą wybrać studia dwuletnie (120 ECTS) lub rocznie (60 ECTS). Jedne i drugie kończą się zdobyciem tytułu magistra (Degree of Master, po szwedzku masterexamen). Studia III stopnia kończą się zdobyciem tytułu odpowiadającego polskiemu doktoratowi.

Rekrutacja - wymagania i formalności

By starać się o miejsce na studiach I stopnia wystarczy zdana matura. Od kandydatów na studia magisterskie wymagany jest licencjat, od przyszłych doktorów - tytuł magistra lub ukończenie czterech lat studiów, trzech I stopnia i co najmniej roku II stopnia. Przyszli studenci powinni też udowodnić znajomość języka wykładowego. Wniosek o przyjęcie na studia składasz poprzez stronę internetową www.studera.nu - rekrutacja na uczelnie w Szwecji jest bowiem scentralizowana. Terminy rekrutacji różnią się w zależności od uczelni. Zazwyczaj wnioski w systemie studera.nu składać należy: na semestr jesienny do połowy kwietnia, na semestr wiosenny - do połowy października. Odpowiedzi spodziewaj się odpowiednio w lipcu i grudniu. Wszystkie szczegółowe informacje znajdziesz na stronie www.studera.nu.

Egzaminy wstępne są rzadkością. Jeśli liczba chętnych na studia jest wyższa od liczby miejsc (a tak jest zazwyczaj), uczelnie przeprowadzają konkursy świadectw maturalnych, rozmowy kwalifikacyjne lub oceniają doświadczenie zawodowe. Procedury te różnią się w zależności od uczelni, najlepiej więc pytać u źródła.

Znajomość języka, certyfikaty

Językiem wykładowym na większości kierunków jest szwedzki, uczelnie oferują jednak ponad 600 kierunków z wykładowym angielskim - głównie magisterskich. Na stronie Study in Sweden znajdziesz ich wyszukiwarkę. Od kandydatów na kierunki z wykładowym szwedzkim wymagany jest certyfikat TISUS (Test in Swedish for University Studies). Listę uczelni, prowadzących specjalne kursy szwedzkiego dla obcokrajowców znajdziesz tutaj. Języka tego możesz jednak uczyć się również w Polsce - informacje na ten temat są na stronie Ambasady Szwecji w Warszawie.

Na kierunki z wykładowym angielskim dostać się można jedynie z następującymi certyfikatami: → TOEFL (Test of English as a Foreign Language) - 500-550 punktów w teście papierowym, 173-213 w komputerowym lub 61-79 w internetowym → IELTS (International English Language Testing Service) – z wynikiem 5.0-6.0 → Cambridge ESOL examination (ocena A lub B) → MELAB (Michigan English Language Assessment Battery) – z wynikiem 85-90 punktów. Część uczelni wymaga znajomości angielskiego również na studiach z wykładowym szwedzkim. O szczegóły pytaj na wybranej przez siebie uczelni.

Pobyt w Szwecji i ubezpieczenie

By wjechać do Szwecji, wystarczy paszport lub dowód osobisty. Bez dodatkowych formalności możesz przebywać w tym kraju przez 90 dni. Jeśli planujesz dłuższy pobyt, powinieneś postarać się o potwierdzenie studenckiego prawa pobytu. W Szwedzkim Biurze Migracyjnym będziesz musiał przedstawić: zaświadczenie o przyjęciu na studia, dowód ubezpieczenia zdrowotnego i wypełniony wniosek. Urzędnicy poproszą Cię również o potwierdzenie posiadania wystarczających środków finansowych. Szwedzkie Biuro Migracyjne wymaga, byś miał co najmniej 7300 koron szwedzkich na miesiąc (ok. 2900 zł). Jeśli chcesz zabrać ze sobą do Szwecji rodzinę, musisz udowodnić, że dysponujesz dodatkowo kwotą 3000 koron na osobę dorosłą i 1800 koron na dziecko.

Obowiązuje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jeśli planujesz dłuższy pobyt w Szwecji, rozejrzyj się za dodatkowym, prywatnym ubezpieczeniem.

Koszty studiów i zakwaterowania

Studia w Szwecji są bezpłatne. Szwedzkie uczelnie szacują, że miesięczne wydatki na utrzymanie nie powinny przekroczyć 7300 szwedzkich koron (1 SEK = 40 groszy). Suma ta obejmuje wyżywienie (ok. 2000 koron), zakwaterowanie (3200 koron), transport (500 koron), telefon i internet (300 koron), wydatki na zdrowie i higienę (250 koron), składkę na związek studencki (60 - 70 koron) oraz inne przyjemności (750 koron). Piwo w Szwecji kosztuje 40 - 50 koron, obiady 100 - 150 koron, choć lunch z sokiem, sałatką i herbatą można już dostać za 55 - 85 koron. Najtaniej jest oczywiście stołować się w barach na uczelniach, koniecznie też trzeba skorzystać z przysługujących studentom zniżek.

W znalezieniu zakwaterowania pomogą uczelniane biura ds. studenckich i organizacje studentów. Inne koszty. Obowiązkowe są opłaty na rzecz organizacji studenckich. Sięgają one od 150 do 400 koron za semestr, w zależności od organizacji. W budżecie musisz też uwzględnić wydatki na książki: w Szwecji czytać trzeba naprawdę dużo. Miesięcznie wydasz na ten cel ok. 750 koron.

Życie studenckie

Charakterystyczne dla Skandynawii zdeformalizowanie stosunków między studentami a wykładowcami w Szwecji osiągnęło chyba swój punkt szczytowy. Jest i druga strona medalu - nie można tłumaczyć nieśmiałością braku aktywności na zajęciach. Wykładowcy oczekują dyskusji, samodzielnego, krytycznego myślenia i umiejętności uzasadniania poglądów. Czytać trzeba naprawdę sporo. Uważaj też na ściąganie czy „pożyczanie” akapitów z cudzych prac. W Szwecji dla takich praktyk nie ma pobłażania. Można szybciutko wylecieć z uczelni.

Stypendia

Niestety, nie ma informacji o jakichkolwiek programach stypendialnych dostępnych dla Polaków. Większość instytucji i organizacji zajmuje się studentami z krajów rozwijających się. Na wszelki wypadek zapytaj jednak w Ambasadzie Szwecji w Warszawie.

Praca dla studenta

Rynek pracy jest otwarty. Nie potrzebujesz specjalnych zezwoleń, by pracować. Szukając pracy, zajrzyj na strony: www.careerjet.se, www.stepstone.se, www.jobline.se, www.jobfinder.se.

Możesz spróbować też w Centralnym Urzędzie Pracy.